3 mâu thuẫn lớn nhất đối với kỹ sư Việt ở Nhật – và cách vượt qua

Mở đầu: Khi "ổn định" không còn là câu trả lời duy nhất

Cách đây không lâu, tôi nhận được cuộc gọi từ một bạn kỹ sư mà tôi từng giới thiệu việc. Giọng bạn chậm rãi nhưng dứt khoát: “Anh ơi, em quyết định nghỉ việc cuối năm nay để về Việt Nam sống với gia đình.”

Tôi hơi sững lại. Bởi chỉ vài tháng trước, bạn còn kể rằng công ty hiện tại rất tốt — môi trường thoải mái, đồng nghiệp thân thiện, thu nhập cao, kỹ năng được phát huy. Mọi thứ đều là hình mẫu mà nhiều kỹ sư Việt ở Nhật mong muốn.

Nhưng rồi bạn nói tiếp: “Em cũng đắn đo lắm, nhưng vợ con muốn về. Em nghĩ có lẽ đã đến lúc.”Câu chuyện tưởng như cá nhân, nhưng lại phản chiếu nỗi trăn trở chung của nhiều kỹ sư Việt đang sống tại Nhật: giữa sự ổn định nơi đất khách và tiếng gọi của gia đình, đâu mới là lựa chọn đúng?

Có lẽ, chính từ những phút giây như thế, ta nhận ra rằng “ổn định” không còn là câu trả lời duy nhất cho cuộc sống nơi đất Nhật.

Mâu thuẫn #1: Ổn định cuộc sống tại Nhật vs. Gắn bó với gia đình ở Việt Nam

Khi “nhà” trở thành hai nơi, nhưng cả hai đều thiếu vắng bạn

Chị Lan, kỹ sư điện tại Osaka, chia sẻ: “Mỗi tháng mình gửi về 10 man. Mẹ mừng lắm. Nhưng mỗi lần mẹ hỏi ‘Bao giờ con về thăm?’, mình lại thấy có lỗi.”

Đây là mâu thuẫn đầu tiên và có lẽ sâu sắc nhất: bạn muốn xây dựng tương lai ở Nhật, nhưng tình cảm và trách nhiệm với gia đình ở Việt Nam luôn kéo bạn về. Không chỉ là áp lực tài chính, mà còn là cảm giác trống trải khi bỏ lỡ những dịp đoàn tụ, sinh nhật hay những lúc người thân ốm đau.

Mindset thông minh: Đừng hỏi “ở hay về”, hãy hỏi “5 năm tới mình muốn gì”.Thay vì bị kẹt giữa hai lựa chọn, hãy xác định mục tiêu cụ thể trong 5 năm tới. Có thể là tích lũy vốn để mở công ty tại Việt Nam, đạt chứng chỉ N1 để thăng tiến tại Nhật, hoặc đưa bố mẹ sang du lịch. Khi có điểm đến rõ ràng, bạn sẽ không còn cảm thấy mình “lạc hướng”, mà đang đi đúng trên hành trình của mình.

Cách kỹ sư Việt ở Nhật vượt qua mâu thuẫn giữa ổn định và gia đình

1. Tham gia cộng đồng người Việt tại Nhật – có nơi chia sẻ, nói tiếng mẹ đẻ, giúp bạn bớt cô đơn.

2. Nhờ tư vấn định hướng nghề nghiệp – người đi trước có thể chỉ cho bạn con đường thực tế hơn, giúp tăng cơ hội thăng tiến và định cư.

3. Chia nhỏ mục tiêu – năm nay thi N2, năm sau tìm công ty phúc lợi tốt hơn. Đi từng bước nhỏ sẽ nhẹ nhàng hơn là gánh cả câu hỏi “ở hay về”.

Mâu thuẫn #2: Thu nhập cao hơn nhưng chi phí sinh hoạt cũng tăng

Khi "lương cao" không có nghĩa là "giàu hơn"

Anh Tuấn, kỹ sư cơ khí ở Kanagawa, từng háo hức khi nhận mức lương 26 man. Nhưng sau khi trừ thuế, bảo hiểm, tiền nhà và sinh hoạt phí, anh chỉ còn khoảng 16 man. Anh thở dài: “Mình có thực sự đổi đời không?”

Đây là mâu thuẫn phổ biến: thu nhập ở Nhật cao hơn, nhưng chi phí sinh hoạt cũng đội lên tương ứng. Nhiều kỹ sư chỉ nhìn vào lương gross mà quên rằng lương net – sau khi trừ các khoản – mới là thực tế.

Mindset thông minh: Hãy tính cả “giá trị vô hình”, không chỉ số tiền dư.Ở Nhật, bạn tích lũy được nhiều hơn bạn nghĩ:

• Kinh nghiệm trong môi trường quốc tế giúp bạn thăng tiến sau này.

• Hệ thống bảo hiểm, nenkin (hưu trí) giúp bạn an tâm lâu dài.

• Cơ hội học hỏi công nghệ tiên tiến, rèn tác phong chuyên nghiệp.

Sau vài năm, kỹ sư Việt từng làm việc ở Nhật có thể về nước với mức lương 40–50 triệu/tháng – một bước tiến đáng giá.

Giải pháp tài chính thông minh cho kỹ sư Việt ở Nhật

1. Minh bạch tài chính từ đầu – hỏi kỹ lương net, phụ cấp, hỗ trợ tiền nhà, đi lại.

2. Tiết kiệm và đầu tư nhỏ – gửi tiết kiệm, mua vàng, tham gia NISA, tích lũy nenkin.

3. Chọn dịch vụ giới thiệu việc làm uy tín – họ giúp bạn tìm công việc lương cao hơn, hợp đồng rõ ràng, tránh rủi ro khi chuyển việc.

   
   

Mâu thuẫn #3: Phát triển sự nghiệp vs. Giữ cân bằng cuộc sống cá nhân

Khi "thăng tiến" đồng nghĩa với "kiệt sức"

Chị Hương, kỹ sư CAD ở Shizuoka, chia sẻ: “Mình muốn học thêm PLC, nhưng ngày nào cũng overtime tới 10 giờ tối. Cuối tuần thì chỉ đủ sức ngủ bù.”

Đây là mâu thuẫn quen thuộc: khát vọng phát triển va chạm với thực tế làm việc căng thẳng. Văn hóa ganbaru (cố gắng hết sức) khiến nhiều kỹ sư kiệt sức trước khi đạt được mục tiêu.

Mindset thông minh: Sự nghiệp không phải đường thẳng – mà là marathon cần nhịp thở.Thay vì ép mình “3 năm phải lên leader”, hãy tập trung vào từng giai đoạn. Hỏi bản thân: “6 tháng tới, mình học được gì mà vẫn giữ được sức khỏe và niềm vui?” Người đi xa là người giữ được nhịp, không phải người chạy nhanh nhất.

Cân bằng giữa công việc và cuộc sống – thách thức lớn của kỹ sư Việt ở Nhật

1. Rèn kỹ năng mềm – học cách từ chối lịch sự, thương lượng về overtime để bảo vệ thời gian cá nhân.

2. Chọn công ty phù hợp – nhiều doanh nghiệp tại Nhật coi trọng work-life balance, đặc biệt là các công ty có nhân viên nước ngoài.

3. Tạo “khoảng thở” mỗi tuần – học tiếng Nhật nhóm, thể thao, gặp bạn bè. Những “van xả” nhỏ giữ cho bạn vững vàng lâu dài.

Tổng kết: Bạn không đơn độc trên hành trình này

Ba mâu thuẫn trên không có câu trả lời đúng hay sai, nhưng chúng phản ánh thực tế sống động của kỹ sư Việt tại Nhật. Quan trọng không phải là loại bỏ mâu thuẫn, mà là biết cách đi qua chúng với sự chuẩn bị, định hướng và đồng hành đúng lúc.

👉 Lời khuyên nhỏ: Hãy thử viết xuống một mục tiêu cụ thể cho năm tới – thi đỗ N2, tìm công ty ít overtime hơn, hoặc đơn giản là dành một ngày mỗi tuần cho bản thân. Hoặc tự hỏi: “Làm thế nào để mình mang lại cuộc sống tốt hơn, kinh tế vững vàng cho gia đình?”Bởi dù ở Việt Nam hay Nhật Bản, chỉ khi bạn có một công việc tốt, thu nhập cao và môi trường bền vững, bạn mới thật sự tạo được sự ổn định lâu dài cho cả bạn và gia đình.

Và nếu bạn đang tìm kiếm một người hiểu rõ hành trình đó – hiểu ngôn ngữ, văn hóa và cả những trăn trở của kỹ sư Việt – hãy nhớ rằng mình luôn sẵn sàng đồng hành, giúp bạn tìm công việc phù hợp và phát triển sự nghiệp bền vững tại Nhật.